Jesteś tutaj:
Autor projektu i dyrektor Festiwalu: Bogdan Białek.
Jest psychologiem, redaktorem naczelnym „Charakterów”, założycielem i prezesem Stowarzyszenia im. Jana Karskiego. Powołał do życia Instytut Kultury Spotkania i Dialogu oraz Ośrodek Melete. Był współprzewodniczącym Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. Od wielu lat działa na rzecz dialogu międzyreligijnego. Stał się bohaterem filmu dokumentalnego produkcji polsko-amerykańskiej „Bogdan’s Journey” (polski tytuł „Przy Planty 7/9”), który zdobył wiele nagród na festiwalach filmowych w Polsce i za granicą. Autor książek: „Kilka rzeczy o Doktorze, które trzeba o Nim wiedzieć” (poświęcona Markowi Edelmanowi); „Cienie i ślady”; „Płaczę z tymi, którzy nie płaczą”.
Motto festiwalu pochodzi z utworu „Czas i prawda” C. K. Norwida. Czytaj cały wiersz.
Na wszystkie wydarzenia obowiązują płatne bilety w cenie:
– bilet normalny: 10 zł
– bilet ulgowy (młodzież szkolna, studenci, emeryci): 5 zł
Bilety będą sprzedawane od wtorku, 25 lutego, w Instytucie Kultury Spotkania i Dialogu.
Godziny otwarcia Instytutu: Pon-Pt, godz. 12.00-16.30
Informujemy, że z zasady nie robimy rezerwacji mailowych ani telefonicznych. Prawo do rezerwacji przysługuje jedynie osobom, które do 24 lutego wesprą zbiórkę pieniężną na organizację festiwalu kwotą od 55 zł. (Więcej: zbiórka na fb; zbiórka na zrzutka.pl)
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
7 marca, godz. 14.00
Otwarcie Festiwalu
Spotkanie z Krystyną Jandą
Podczas spotkania usłyszymy wiersze Zuzanny Ginczanki w aktorskiej interpretacji Krystyny Jandy.
Krystyna Janda – aktorka teatralna i filmowa, reżyserka, pisarka i piosenkarka. Ma na koncie ponad sześćdziesiąt ról teatralnych i ponad pięćdziesiąt filmowych. Wielokrotnie nagradzana w kraju i za granicą. Uznana za aktorkę stulecia polskiego kina i Człowieka Wolności w kategorii „Kultura” z okazji 25-lecia przemian ustrojowych. Została też nagrodzona Złotą Palmą na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Cannes za rolę w filmie „Przesłuchanie” i Medalem Karola Wielkiego w dziedzinie kultury, za wkład w zjednoczenie Europy. W 2004 roku założyła Fundację Krystyny Jandy na Rzecz Kultury i otworzyła dwa teatry: Teatr Polonia i Och-Teatr, które prowadzi do dziś.
Mój świat się wali, Polska się wali, ponieważ na nowo, zapanowało kłamstwo. Zbiorowe i totalne, świadome, usankcjonowane, instytucjonalne, a co za tym idzie pozwolenie na powszechne kłamstwo, czyli zło. Upadek jest wielki, bo kłamstwo także przestało być wstydem.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
8 marca, godz. 18.00
Bardzo dawno temu, mniej więcej dzisiaj…
Spotkanie z Janem Tomaszem Grossem z Uniwersytetu Princeton (USA) autorem książek Strach, Złote żniwa, …bardzo dawno temu, mniej więcej w zeszły piątek…
Spotkanie odbędzie się w dwudziestolecie wydania książki Sąsiedzi. Historia zagłady żydowskiego miasteczka.
Jan Tomasz Gross – socjolog i historyk specjalizujący się w europejskiej historii XX wieku i historii Zagłady Żydów. Wykładowca Uniwersytetu Princeton. Jego najbardziej znane książki to Sąsiedzi: Historia zagłady żydowskiego miasteczka, Strach: Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie. Historia moralnej zapaści, Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów. Dwa lata temu ukazała się książka …bardzo dawno temu, mniej więcej w zeszły piątek… – rozmowa Aleksandry Pawlickiej z Janem Tomaszem Grossem. Jest to opowieść o powstawaniu głośnych książek, ale przede wszystkim to historia człowieka, któremu zależy na Polsce.
Nie wystarczy poczuć, że w Polsce prawie nie ma Żydów, za sprawą działań niemieckich, a także polskiej obojętności. Trzeba na tę nieobecność stale reagować. Trzeba sobie tych, których już nie ma, wyobrażać, płakać nad nimi, w ich intencji zapalać świece, kłaść kwiaty.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
9 marca, godz. 18.00
Bronisław Maj czyta wiersze ulubionych poetów i uczy, jak czytać poezję
Bronisław Maj – poeta, felietonista, scenarzysta, krytyk literacki, tłumacz, satyryk, aktor, autor siedmiu tomików wierszy. Za swoją twórczość otrzymał wiele prestiżowych nagród,
w tym Nagrodę Kościelskich. Jest autorem książki o Tadeuszu Gajcym. Doktor nauk humanistycznych, prowadzi zajęcia na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz w Szkole Twórczego Pisania. Autor tomików wierszy: Taka wolność, Wspólne powietrze, Album rodzinny, Zagłada Świętego Miasta, Elegie, treny, sny.
Pisanie wiersza jest szczególnym momentem, kiedy przychodzą do głowy, stają się intensywne pytania o śmierć, czas, utratę. Także pytania o Boga. Jedyne, co On na pewno każdemu daje, to śmierć. Po drodze ofiarowując wiele wspaniałych rzeczy, ale je odbierając.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
11 marca, godz. 18.00
Rozmowa z Mirosławem Tryczykiem, autorem książki Drzazga. Kłamstwa silniejsze niż śmierć
Mirosław Tryczyk – doktor nauk humanistycznych, badacz Zagłady, filozof. Odkrył, że jego dziadek, ten sam, któremu uwielbiał siadać na kolanach, uwikłany był w zbrodnie na niewinnych osobach. Jak się uporać z taką prawdą? Autor rusza w Polskę śladem ludzi o podobnej historii – którzy odkryli grzechy przodków i szukają języka, by o nich opowiedzieć. Trudno przyznać się do tego, że nie radzimy sobie z prawdą o przeszłości naszych najbliższych. Jak kochać tych, którzy zabijali?
To jest historia mojej rodziny, historia zbrodni, której sprawcą był mój dziadek. Ale to jest też jest historia rzeczywistości różnych innych miejsc, do których wędruję w tej książce. Docieram do miejscowości, w których w czasie wojny wydarzyły się zbrodnie na miejscowej ludności żydowskiej.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
12 marca, godz. 18.00
Re-konstrukcja przemocy
Wykład Doroty Nieznalskiej, artystki sztuk wizualnych
Dorota Nieznalska – artystka sztuk wizualnych, która tworzy prace z zakresu rzeźby, instalacji, fotografii i wideo. Brała udział w ponad stu wystawach zbiorowych i indywidualnych w kraju i za granicą. Jej prace znajdują się w kolekcjach m.in. Muzeum Narodowego w Gdańsku, NOMUS Nowe Muzeum, MOCAK w Krakowie, Europejskim Centrum Solidarności w Gdańsku, Norrtelje Konsthalle w Szwecji, Kunstforum Ostdeutsche Galerie w Regensburgu. W swojej twórczości podejmuje zagadnienia dotyczące relacji społecznych i politycznych w kontekście przemocy, realizując wielopoziomowe projekty badawcze dotyczące miejsc pamięci, śladów pamięci/ zapomnienia oraz historii.
W Polsce wiele razy spotkałam się z cenzurowaniem prac, niedopuszczeniem mnie do wystaw, z odmową pracy ze mną bez zapoznania się z projektem, już za samo nazwisko „Nieznalska”. Jednak wróciłam do kraju z jednego powodu: w Niemczech nie miałam historii, nad którymi mogłabym pracować. W Polsce wystarczy otworzyć gazetę, książkę i temat się znajduje, bo wszystko dotyczy ciebie. To jest mój świat, który aż się prosi, bym go opisywała, przetwarzała, krytykowała.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
14 marca, godz. 18.00
Nic osobistego
Rozmowa z Cezarym Łazarewiczem, autorem książki Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia
Cezary Łazarewicz – dziennikarz, reporter i publicysta. Autor wielu książek reporterskich m.in. Kafka z Mrożkiem, Elegancki morderca, Żeby nie było śladów. Sprawa Grzegorza Przemyka, Koronkowa robota. Sprawa Gorgonowej, Nic osobistego. Sprawa Janusza Walusia. Laureat Nagrody Literackiej Nike za Żeby nie było śladów. Otrzymał też Nagrodę im. Oskara Haleckiego przyznawaną autorom najlepszych książek popularnonaukowych poświęconych historii Polski XX wieku.
Wolę biblioteki. 20 lat temu byłem pewien, że pamięć ludzka jest najważniejsza, a dziś widzę, jak jest zawodna, bo ludzie o tych samych wydarzeniach mówią zupełnie co innego, niż mówili 20 lat temu.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
16 marca, godz. 18.00
O bliznach i (nie)naprawialności zła. Rozmowa z Joanną Gierak-Onoszko, autorką książki 27 śmierci Toby’ego Obeda
JoannaGierak-Onoszko – dziennikarka, reportażystka i pisarka specjalizująca się w kwestiach społecznych, prawniczych i dotyczących praw człowieka. Publikowała w „Polityce”, w magazynie „Pismo.”, w „Dużym Formacie” i „Non/Fiction”. Wcześniej zdobywała doświadczenie w działach PR i marketingu firm takich jak Accenture i Salans (dziś Dentons). W roku ubiegłym ukazała się książka 27 śmierci Toby’go Obeda, napisana po dwuletnim pobycie w Kanadzie. To historia dzieci rdzennych mieszkańców Kanady, które odbierano rodzicom i przymusowo umieszczano w szkołach z internatem, prowadzonych głównie przez Kościół katolicki, ale fundowanych przez państwo. 150 tys. uczniów padło tam ofiarą przemocy fizycznej i psychicznej.
Skąd wziąć siłę, by spojrzeć w lustro? Jak dziś mówić o bliznach i nienaprawialności krzywd? Czy jakiekolwiek gesty i jakiekolwiek kwoty zmażą tamte winy? Czy pojednanie jest utopią, czy twardym procesem, trudnym dla wszystkich stron? Choć droga do niego jest nierówna i pełna zakrętów, Kanada nie tylko wytyczyła szlak, ale i odważyła się na niego wkroczyć.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
17 marca, godz. 18.00
Cichy krzyk uśpionego sumienia
Rozmowa z Pawłem Piotrem Reszką, autorem książki Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota
Paweł Piotr Reszka – ukończył historię na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie i podyplomowe studia dziennikarskie na Uniwersytecie Warszawskim. Pracuje w lubelskim oddziale „Gazety Wyborczej”. W 2016 roku za książkę Diabeł i tabliczka czekolady otrzymał Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego za Reportaż Literacki. Nowa książka Pawła Piotra Reszki Płuczki. Poszukiwacze żydowskiego złota mówi o wieloletnim procederze rozkopywania mogił pomordowanych w Bełżcu i Sobiborze w poszukiwaniu „żydowskiego złota”.
Nie miałem poczucia, że te historie im jakoś ciążyły. Nie czułem też u nich wyrzutów sumienia. Co więcej, byli też rozmówcy, którzy uważali, że kiedyś ludzie byli lepsi niż dziś. Pomagali sobie nawzajem. Jeden z moich rozmówców podkreślał też, że kiedyś to ludzie byli bardziej religijni, nie to co teraz.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
18 marca, godz. 18.00
Nic nie jest w porządku
Rozmowa z Krzesimirem Dębskim, autorem książki o rzezi wołyńskiej
Krzesimir Dębski – polski kompozytor, skrzypek jazzowy i dyrygent, lider zespołu String Connection. Cały czas żył w cieniu rzezi wołyńskiej. Jego rodzice cudem uratowali się z pogromu, jaki urządzili Ukraińcy z UPA we wsi Kisielin i okolicach, gdzie zginęło okrutną śmiercią kilkudziesięciu Polaków. Książka Krzesimira Dębskiego Nic nie jest w porządku zawiera relacje świadków tej rzezi, w tym jego rodziców. To wstrząsające świadectwa ludobójstwa.
To naturalne, że ludzie tracą swoich bliskich, rodziców czy dziadków, ale w przypadku Wołynia od zawsze potwornie wkurzająca była zmowa milczenia. Jeszcze do niedawna – i boję się, że to wcale tak całkiem nie minie – nie można było głośno mówić o tym, co się stało. W gazetach 9 lipca czytamy o zabójstwie muzułmanów w Srebrenicy, dzień później – o mordzie w Jedwabnem. I bardzo dobrze, że media przypominają te wydarzenia. Ale 11 lipca – w rocznicę krwawej niedzieli – jest cisza.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
19 marca, godz. 18.00
Kiedy wymawiam słowo Cisza, niszczę ją.
Wykład mistrza zen Aleksandra Poraj-Żakieja o buddyzmie w poezji Wisławy Szymborskiej
Aleksander Poraj-Żakiej – mistrz zen i nauczyciel kontemplacji chrześcijańskiej. Doktor teologii i oficjalny następca Willigisa Jägera. Ukończył teologię i religioznawstwo we Freiburgu (Niemcy) i Granadzie (Hiszpania). Był prezesem sieci klinik psychosomatycznych z siedzibą w Berlinie oraz stworzył Akademię Psychosofii w Hiszpanii. Współzałożyciel Fundacji „Mądrość Wschodu i Zachodu” w Niemczech, Hiszpanii i Polsce. Od kilku lat prowadzi w Polsce sesshiny, warsztaty i wykłady.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
21 marca
Szanowni Państwo, na prośbę o. Ludwika Wiśniewskiego przekładamy spotkanie z nim na bliżej nieokreślony termin z powodu koniecznej hospitalizacji ojca, wynikającej z pogorszenia się jego stanu zdrowia. Mogą Państwo zwrócić bilety w siedzibie Stowarzyszenia przy ul. Planty 7. W imieniu swoim i o. Ludwika Wiśniewskiego przepraszamy.
Ojciec Ludwik Wiśniewski OP – dominikanin i rekolekcjonista, działacz opozycji antykomunistycznej w czasach PRL. W latach 1981–1988 prowadził we Wrocławiu duszpasterstwo akademickie. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski. Honorowy obywatel Gdańska i Wrocławia.
W 2019 roku otrzymał Nagrodę im. ks. Józefa Tischnera.
Trzeba skończyć z nienawiścią, pogardą, bezpodstawnym oskarżaniem innych. Nie będziemy dłużej obojętni na panoszącą się truciznę nienawiści na ulicach, w mediach, w Internecie, w szkołach, w parlamencie, a także w Kościele.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
23 marca, godz. 18.00
Odkrywanie historii własnej rodziny – Rodzina z niepamięci.
Rozmowa ze Zbigniewem Gluzą, szefem Ośrodka „Karta”
Zbigniew Gluza ukończył studia na Politechnice Warszawskiej. Na początku stycznia 1982 roku powołał podziemną gazetkę „Karta”, która po wydaniu 19 numerów przekształciła się w książkowy almanach poświęcony tematyce wolności w świecie dyktatur. Po roku 1989 założyciel, a następnie prezes dwóch fundacji: Fundacji Archiwum Wschodniego i Fundacji KARTA. Jako redaktor naczelny Wydawnictwa KARTA prowadzi serie wydawnicze: albumy najważniejszych wydarzeń Polski w XX wieku oraz książek wspomnieniowych. Rodzina z niepamięci jest próbą odtworzenia dziejów rodziny autora – potomków Franciszki i Zygmunta ze wsi Borki k. Skarżyska-Kamiennej. Opowiedziana została dzięki świadectwom – wspomnieniom, relacjom, listom – od lat 20. XX wieku po współczesność i splata się z historią Polski.
Historii można nadużywać na wiele sposobów. Okazała się bardzo użyteczna w polityce, w związku z tym jest wykorzystywana ideologicznie. My stoimy po stronie historii, a nie racji partyjnych czy innych współczesnych partykularyzmów, chronimy jej wiarygodność.
Bilety: dostępne w siedzibie Instytutu
25 marca, godz. 18.00
Z powodów od nas niezależnych musimy odwołać spotkanie z Włodkiem Goldkornem. Mogą Państwo zwrócić bilety w siedzibie Stowarzyszenia przy ul. Planty 7. W imieniu swoim i o. Ludwika Wiśniewskiego przepraszamy.
wieloletni redaktor działu kultury tygodnika „L’Espresso”. Z Polski wyemigrował w 1968 roku. Zajmuje się tematyką żydowską i historią Europy Środkowo-Wschodniej. Współautor książek Strażnik. Marek Edelman opowiada oraz Civiltà dell’Europa Orientale e del Mediterraneo. Książka Dziecko w śniegu, przedstawiająca jego wspomnienia i podejmująca temat pamięci o Zagładzie otrzymała Nagrodę Asti d’Appello (2017).
Do Muzeum Auschwitz-Birkenau się jedzie po to, żeby powiedzieć „nigdy więcej”. Z tego nic nie wynika, skoro w Cieśninie Sycylijskiej giną dzieci i kobiety ciężarne. Giną tylko dlatego, że mają niewłaściwe paszporty albo że ich nie mają. Więc jeżeli nie jesteśmy w stanie zrobić nic, żeby ci ludzie nie ginęli, to nie mamy moralnego prawa mówić „nigdy więcej”. To jest dla mnie sprawa zasadnicza.
Wydarzenia bezpłatne
WYDARZENIA TOWARZYSZĄCE w klubokawiarni „Plantacja”
15 marca, godz. 18.00
W kuchni poetyckiej Adama Ochwanowskiego
Adam Ochwanowski – poeta z Ponidzia, krytyk literacki, publicysta, tłumacz, scenarzysta oraz reżyser widowisk plenerowych i kameralnych, satyryk, gawędziarz oraz animator kultury. Autor książek: Dopóki żyją matki, Dotyk Madonny, Wigilia Apokalipsy, Erotyki i przytyki, Dwunastu gniewnych błaznów, Zaszczep mnie bajką oraz libretta do śpiewogry „Od sabatu do ornatu” i tekstów do diaporamy „Ponidzie na Ziemi”.
21 marca, godz. 11.00-15.00
Światowy Dzień Poezji
Poezja za 5 zł – kiermasz tomów poezji przyniesionych przez czytelników
22 marca, godz. 16.00
Premiera tomiku Anity Jagodzińskiej Nic się nie stało
Anita Jagodzińska – poetka, nauczycielka angielskiego. Debiutowała w 1979 roku. Studiowała metafizykę i historię filozofii na Akademii Teologii Katolickiej. Jej poezja zamieszczana jest w „Odrze” oraz w „Przekroju”. Tomik Nic się nie stało ukazał się w lutym tego roku nakładem Wydawnictwa Charaktery.