Już niedługo Wszystkich Świętych i Zaduszki – czas, w którym w szczególny sposób staramy się pamiętać o naszych bliskich, którzy odeszli. Czcimy też tych – znanych i bezimiennych – którzy oddali życie w walce o wolną Polskę.
Niestety, nie wszystkich zmarłych włączamy do naszej zbiorowej pamięci. Nie pamiętamy o cmentarzach radzieckich czy niemieckich jeńców – a przecież nie brakuje ich w województwie świętokrzyskim. Cmentarze żydowskie również są przez nas zapomniane. Co więcej, wyłączamy je także z naszego języka, mówiąc „kirkut”, „okopisko” zamiast cmentarz żydowski. A przecież w Polsce jest więcej cmentarzy żydowskich niż Żydów! Na nas zatem spoczywa obowiązek troski o nie.
Przywróćmy więc naszej pamięci zmarłych spoczywających w zapomnianych mogiłach; zadbajmy o to, aby nasza pamięć była pełna, aby nie było w niej pustych miejsc. Prosimy, aby w tych dniach na opuszczonych mogiłach pojawiło się światło naszej pamięci. Prosimy o wykonanie zdjęć (aparatem fotograficznym bądź komórkowym) takich miejsc i przesłanie drogą elektroniczną na adres mailowy: stachbialek@poczta.onet.pl Z przesłanych zdjęć stworzymy internetową Ścianę Pamięci, którą opublikujemy na naszej stronie.
Zapalmy lampki na cmentarzu jeńców radzieckich na Bukówce. Poświęćmy chwilę zadumy żołnierzom Armii Czerwonej spoczywającym na cmentarzu przy ul. Zygmunta Kwasa. Odwiedźmy cmentarz żydowski na kieleckim Pakoszu, który 31 października i 1 listopada w godzinach 12–16 będzie otwarty dla wszystkich. Pomódlmy się za ofiary pogromu, za rozstrzelane przez Niemców dzieci i za wszystkich, dla których cmentarz ten stał się miejscem wiecznego spoczynku. Tylko my możemy zadbać o te miejsca. Jeśli tego nie zrobimy, bezpowrotnie stracimy pamięć o niezwykle ważnej części naszej historii.
Bogdan Białek