Publikujemy fotografie nadesłane w odpowiedzi na nasz apel wystosowany w związku z Dniem Wszystkich Świętych. Autorkami są uczennice I klasy Liceum im. J. Słowackiego w Kielcach – Kamila Zawadzka i Barbara Trybek.
BRZEZINY: autorką fotografii oraz opisu przedstawianych przez nie miejsc jest Kamila Zawadzka
Przypuszczalnie, jest to tzw. cmentarz stary w Brzezinach. Znajduje się on na wzgórzu za szkołą. Dziś widoczny jest w krajobrazie miejscowości jako małe zalesienie wśród pól. Prawdopodobnie był to cmentarz, na którym chowano ofiary epidemii. Później miejsce to przestało pełnić swą funckję. Pochowano tu natomiast czternastu żołnierzy armii rosyjskiej poległych w grudniu 1914 i styczniu 1915 w potyczce pod Orlą Górą w Morawicy. Pozostałości cmentarza zabezpieczono i dziś w rogu zagajnika są dwa krzyże: jeden prawosławny, drugi katolicki oraz mała tablica upamiętniająca pogrzebanych tam ludzi. Całość ogrodzona jest malutkim płotkiem.
MAŁOGOSZCZ: zdjęcia autorstwa Barbary Trybek
Poniższe zdjęcia przedstawiające cmentarz we Włoszczowie wykonał Pan Piotr Bulski.
Autor opatrzył je obszerym komentarzem:
Na wstepie fragment z listu, który wysłałem kilka miesięcy temu do FODZ-u:
” (…) chciałbym poruszyć sprawę cmentarza żydowskiego we Włoszczowe (mojej rodzinnej miejscowości, którą często odwiedzam). Stanowi on obecnie nieogrodzony teren, porośnięty rzadkim lasem, o jego przeznaczeniu nie informuje choćby zwykła tabliczka. Przez okolicznych mieszkańców traktowany jest jako miejsce spacerów z psami i jest to najbardziej chlubna czynność, jaką tam zaobserwowałem. Miejsce jest kompletnie zaniedbane, a papiery i potłuczone butelki to jego standardowy „wystrój”.
Oprócz sarkofagu opierającego się upływowi czasu, macewy (cenotafu?) i kilku kompletnie zniszczonych elementów nagrobków, na terenie cmentarza nie zachowało się nic. Z moich obserwacji wynika, że macewa ulega stopniowej dewastacji. Ktoś pozbawił ją najpierw wierzchołka z gwiazdą Dawida, a ostatnio – na całej jej powierzchni z inskrypcjami – nabazgrał sprejem(?) gwiazdę Dawida. Macewa jest też przerzucana z miejsca na miejsce. (…)”
Na dwóch zdjęciach z 2009 r. widać znicz postawiony przeze mnie w Jom Kipur 5770 r. (wg żydowskiego kalendarza). Pracownik FODZ-u miał przekazać powyższe informacje katowickiej gminie… Jakie są jej możliwości? Cóż, wiemy że niewielkie, więc trudno się
dziwić że sytuacja pozostaje bez zmian. W tym roku wybrałem się na włoszczowski cmentarz późnym wieczorem w jeden z kilku dni długiego weekendu… listopadowego.