Obchody 75. rocznicy pogormu kieleckiego rozpoczęły modlitwy przy grobie ofiar na cmentarzu żydowskim w Kielcach. Odbył się także Marsz Pamięci od pomnika Menora do kamienicy przy ul. Planty 7/9 – miejsca zbrodni.
Uroczystości na cmentarzu rozpoczęły wystąpienia Bogdana Białka- prezesa Stowarzyszenia im. Jana Karskiego i Włodzimierza Kaca-przewodniczącego Gminy Żydowskiej w Katowicach. W intencji ofiar pogromu modlili się: Michael Schudrich-Naczelny Rabin Polski, ks. biskup Rafał Markowski-przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Judaizmem Konferencji Episkopatu Polski, ks. Jacek Kopeć – Delegat Biskupa Kieleckiego, ks. Władysław Tyszuk – Delegat Biskupa Prawosławnej Diecezji Łódzko-Poznańskiej, ks. Artur Aleksiejuk, duszpasterz w prawosławnej kaplicy pod wezwaniem świętego męczennika archimandryty Grzegorza Peradze w Warszawie, ks. Wojciech Rudkowski – pastor Parafii Ewangelicko-Augsburskiej, pastor Damian Szczepańczyk – Kościół Ewanegelicko-Metodystyczny, Ks. Michał Kokrysz i pan Krzysztof Bandoła-Skierski – Kościół Ewangelicko-Reformowany, Marek Modroń – przedstawiciel Mufiego Rzeczpospolitej Polskiej, Abdul Jabbar Koubaisy – sekretarz Rady Naczelnej Ligi Muzułmańskiej w RP. Znicze na grobie ofiar złożyli m.in. Michael Schudrich, Jarosław Sallin – wiceminister kultury, dziedzictwa narodowego i sportu oraz Bogdan Wenta – Prezydent Kielc.
Marsz Pamięci rozpoczął się przy pomniku Menora, który poświęcony jest Żydom z kieleckiego getta zamordowanym w obozie zagłady w Treblince w 1942 roku. Organizator uroczystości Bogdan Białek powiedział mi.in.” Oprócz wszystkich słów, które tego dnia i w tym miejscu możemy skierować do Was Żydzi, oprócz słów żalu, wstydu i skruchy, niech wybrzmi także to jedno słowo do dzisiaj nie wypowiedziane: dziękuję. Dziękuję za to, że byliście, że jesteście. I chcę wyrazić pragnienie i życzenie: obyście byli” Następnie głos zabrali Bogdan Wenta – Prezydent Kielc i Avi Borenstein – dyrektor i założyciel Jews of Ostrowiec Memorial Project, przedstawiciel Żydów kieleckich z Izraela i Nowego Jorku.
Kolejnym etapem Marszu był Memoriał Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata ulokowany przed budynkiem dawnej synagogi kieleckiej. Fragmenty Biblii odczytali Symcha Keller i o. Stanisław Jaromi. Przypomniane zostały nazwiska Sprawiedliwych z Kielc i okolic Kielc oraz uratowani przez nich Żydzi. Przemówienia wygłosiły: pani Cherri Daniels – Wysłanniczka Rządu Stanów Zjednoczonych Do Spraw Holokaustu oraz pani Tal Ben-Ari Yaalon, charge d’affaires Izraela w Polsce.
Marsz zakończył się przy kamienicy przy ul. Planty 7/9. Uczestnicy Marszu odczytali nazwiska ofiar i zapalili znicze. Muzycznym dopełnieniem uroczystości była interpretacja utworu Ireny Klepfisz „Di rajze aheim” (Podróż do domu) w wykonaniu Unia-tra Trio.
Wieńce, kwiaty i znicze składane były podczas każdego etapu Marszu. Oprócz wymienionych gości, wieńce złożyli przedstawiciele Rady Miasta Kielce, Instytutu Pamięci Narodowej, Stowarzyszenia Drugie Pokolenie – Potomkowie Ocalałych z Holocaustu, Muzeum Getta Warszawskiego, American Jewish Comittee Centarl Europe.
Dziękujemy Gościom i Kielczanom za udział w uroczystościach. Naszą wdzięczność kierujemy do wszystkich, którzy przyczynili się do upamiętnienia ofiar pogromu.
