Kielczanie, przedstawiciele władz lokalnych oraz państwowych, dyplomaci oraz reprezentanci wspólnot wyznaniowych wzięli udział w Marszu Pamięci i Pojednania, który z inicjatywy Stowarzyszenia odbywa się w Kielcach od lat w rocznicę wydarzeń z 1946 roku.
Wśród uczestników uroczystości znaleźli się między innymi prezesi żydowskich ziomkostw kieleckich w Izraelu i w Nowym Jorku- Yaccov Kotlicki i Manny Bekier. Do Kielc przybył również Włodzimierz Kac – przewodniczący gminy żydowskiej w Katowicach oraz przedstawiciele środowisk żydowskich z Warszawy: Anna Drabik ze Stowarzyszenia Dzieci Holocaustu oraz Jan Jagielski z Żydowskiego Instytytu Historycznego. Zarząd Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce reprezentował Henryk Albert. W Marszu udział wzięli również rabini: Boaz Pash z Krakowa oraz Jehoshua Ellis z Katowic oraz ambasador Izraela w Polsce Zvi Rav-Ner a także konsul USA ds. kultury Benjamin R. Ousley Naseman.
List do uczestników Marszu skierował Szef Kancelarii Prezydenta RP Jacek Michałowski, którego repezentowała Marianna Ossolińska.
Uroczystości rozpoczął o godzinie 16. pod pominikiem Menora prezes Stowarzyszenia Bogdan Białek. Przypomniał on tragiczne dzieje kieleckich Żydów oraz podkreślił wagę dbałości o zachowanie pamięci o losach społeczności, która już nie istnieje. Następnie głos zabrał prezydent Kielc Wojciech Lubawski. Aktor Józef Duriasz recytował okolicznościowe wiersze, po czym wspólną modlitwę odprawili wyznawcy judaizmu, islamu oraz chrześcijaństwa. Pod Menorą zapalono znicze, następnie uczestnicy Marszu udali się pod gmach dawnej synagogi.
Nieopodal progów budowli znajduje się obelisk poświęcony Sprawiedliwym Wśród Narodów Świata – osobom, które z narażeniem życia w czasie II wojny światowej ratowały Żydów. Na monumencie odsłonięto kolejne tabliczki z nazwiskami bohaterów: Honaraty i Wojciecha Muchów z Bronowa, Marii i Andrzeja Gałęziowskich oraz Zofii Bani z Włoch k. Pińczowa, a także Leona Śliwińskiego z Kielc. Wszystkie te osoby już nie żyją. Odsłonięcia dokonała wdowa po Leonie – Wanda Śliwińska wraz z prezydentem Lubawskim.
– Nie chcemy przysłaniać zbrodni pogromu wspominając Sprawiedliwych. Nie możemy jednak wspominając pogrom nie pamiętać o Sprawiedliwych i nie możemy pamiętając o Sprawiedliwych nie pamiętać o pogromie – tłumaczył zgromadzonym Bogdan Białek. Krótką modlitwę odmówił o. Wiesław Dawidowski, współprzewodniczący Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów, po czym chór Politechniki Świętokrzyskiej odśpiewał hymy Polski i Izraela. Następnie prezes Stowarzyszenia wręczył medale Vir Bonus pastorowi Januszowi Daszucie oraz Włodzimierzowi Kacowi.
Kolejnym punktem na trasie Marszu była modlitwa pod kamienicą przy ulicy Planty 9. To właśnie w tym miejscu przed 66-laty doszło do okrutnej zbrodni popełnionej na Żydach. Wzdłuż całego gmachu od strony ulicy ustawione zostały 42 krzesła z nazwiskami pomordowanych w 1946 roku osób. Przy krzesłach stali uczniowe z VI Liceum Ogólnokształcącego im. Juliusza Słowackiego w Kielcach, zaś jedna z uczennic zwróciła się do zebranych wyjaśniając – dlaczego dziś, młodzi ludzie powinni pamiętać o tragicznych wydarzeniach z odległej historii.
Uczestnicy Marszu udali się następnie w stronę cmentrza żydowskiego na Pakoszu, gdzie znajduje się grobowiec ofiar pogromu, po drodze składając jeszcze kwiaty pod „ławeczką Karskiego”. Niestety, realizację ostatniego punktu programu rocznicowych uroczystości udaremniła pogoda. Gwałtowa burza z ulewnym deszczem uniemożliwiła dalszy przemarsz. Podstawionym naprędce transportem uczestnicy uroczyści udali się do Pałacyku Zielińskiego, gdzie – już w swobodnej atmosferze – spotkano się przy koszernym poczęstunku.
Manny Bekier – prezes Kieltzer Society – ziomkowstwa kieleckich Żydów w Nowym Jorku Tekst przemówienia Mann’ego Bekiera (English version)– przewodniczącego Kieltzer Society – ziomkowstwa kielckich Żydów w Nowym Jorku. Jego wygłoszenie planowane było na cmentarzu, nad grobem ofiar pogromu, jednak w powodu wyżej wyjaśnionego, do tego nie doszło.
Podobnie, rzecz miała się z listem Szefa Kancelarii Prezydenta RP Jacka Michałowskiego skierownym do uczestników uroczystości
List Ministra Jacka Michałowskiego English version
RELACJE MEDIALNE:
gazeta.pl Polskie Radio (audio)